Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ-ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΜΥΚΑΛΗΣ

                                                         

                                                            27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 479Π.Χ


ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η τελευταία μεγάλη μάχη των "Περσικών πολέμων" στην οποία έλαμψε και πάλι η "Πολεμική Αρετή" των Ελλήνων.Ορισμένοι σύγχρονοι ιστορικοί την αναφέρουν σαν "ναυμαχία",ουδεμία όμως σχέση έχει με ναυμαχία.Αποβατική ενέργεια ήταν και αγώνας ξηράς των Ελλήνων πεζοναυτών και ναυτών του Ελληνικού στόλου.

Έγινε την ίδια ημέρα με την μάχη των Πλαταιών,αλλά τις απογευματινές ώρες, της 27ης Αυγούστου του 479 π.Χ.

ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Με την νίκη των δυνάμεων της Ελληνικής συμμαχίας στις Πλαταιές είχε ολοκληρωθεί ο αμυντικός πόλεμος των Ελλήνων κατά των Περσών σε μητροπολιτικό έδαφος.Η ασιατική Ελλάδα όμως,στέναζε ακόμη υπό τον περσικό ζυγό.Οι πόλεις της Ιωνίας,της Αιολίδας και της Δωρίδος περίμεναν μόνο μία βοήθεια από την Ελλάδα για να επαναστατήσουν και πάλι εναντίον της δεσποτείας των σατραπών και των Ελλήνων τυράννων,τυφλών οργάνων της Περσίας.

Ο Ελληνικός στόλος,όπως είδαμε,από την άνοιξη του 479 π.Χ.είχε μετασταθμεύσει από την Αίγινα στην Δήλο,απαγορεύοντας αφ'ενός τον δια θαλάσσης ανεφοδιασμό του Μαρδονίου και αφ'ετέρου η

τοποθεσία αυτή του έδινε το τακτικό πλεονέκτημα να κινηθεί προς κάθε κατεύθυνση,ανάλογα με την έκβαση των πολεμικών επιχειρήσεων.Η δύναμη του στόλου αποτελείτο από 110 τριήρεις,σύμφωνα με τον Ηρόδοτο,ενώ ο Έφορος τον υπολογίζει στις 250 τριήρεις(Διοδ.ΙΑ,34-2) και τελούσε υπό τις διαταγές του Σπαρτιάτη βασιλιά Λεωτυχίδη και του Αθηναίου στρατηγού Ξάνθιππου.Ο αριθμός των 110 πλοίων μάλλον είχαν ορισθεί ως δυνάμεις επιφυλακής κατά την διάρκεια του χειμώνα στην Αίγινα,τα οποία με τον ερχομό της ανοίξεως ενισχύθηκαν από τον υπόλοπο Ελληνικό στόλο.Μάλλον λοιπόν έχει δίκιο ο Έφορος που αναφέρει 250.

Στα μέσα του θέρους έφθασαν κρυφά στην Δήλο τρεις άνδρες από την Σάμο. Αυτοί ήταν ο Λάμπωνας του Θρασυκλή, ο Αθηναγόρας του Αρχεστρατίδη, και ο Ηγησίστρατος του Αρισταγόρα, που είχαν σταλεί από τους Σαμίους κρυφά από τους Πέρσες και το Θεομήστορα του Ανδροδάμαντα, τον οποίο είχαν ορίσει οι Πέρσες τύραννο. Αυτοί, λοιπόν, παρουσιάστηκαν στους διοικητές του στόλου και ο Ηγησίστρατος,στο πολεμικό συμβούλιο που συγκλήθηκε από τον Λεωτυχίδη,τους έκανε έκκληση με κάθε είδους επιχειρήματα, δηλώνοντας ότι η θέα και μόνο του Ελληνικού ναυτικού θα ήταν αρκετή ενθάρρυνση, για να εξεγερθούν οι Ίωνες και ότι οι Πέρσες δεν ήταν ικανοί να αντέξουν σ'ένα ισχυρό κτύπημα,αφού οι δυνάμεις τους ήταν μοιρασμένες,με τον στόλο στο λιμάνι της Σάμου και τον στρατό στην Μυκάλη (απέναντι από την Σάμο),του οποίου το μεγαλύτερο μέρος αποτελούνταν από Ίωνες "και αν προβάλουν αντίσταση,θα ήταν το καλύτερο θήραμα που θα πέσει στο δόκανο των Ελλήνων"(Ηροδ.Θ,90).

ΛΕΩΤΥΧΙΔΗΣ

Έπειτα, στο όνομα όλων των κοινών θεών, τους παρότρυνε να σώσουν τους Ίωνες, που είχαν ίδιο αίμα μ'αυτούς, από τη σκλαβιά και να διώξουν τον ξένο. Και πρόσθεσε: "Θα είναι αρκετά εύκολο, γιατί τα περσικά πλοία είναι αδέξια και πολύ κατώτερα από τα δικά σας. Επιπλέον, αν μας υποψιάζεστε για προδότες, είμαστε πρόθυμοι να σας παραδοθούμε ως όμηροι και να πλεύσουμε μαζί σας".

Καθώς ο ξένος από τη Σάμο εξακολουθούσε να τους πιέζει με την έκκλησή του, ο Λεωτυχίδης, είτε
από θεϊκή συντυχία είτε επειδή πραγματικά περίμενε ότι η απάντηση μπορεί να ήταν κάποιος οιωνός, τον ρώτησε το όνομά του. Κι εκείνος απάντησε "Ηγησίστρατος"(δηλ.αυτός που ηγείται στρατού). Οπότε ο Λεωτυχίδης δεν τον άφησε να συνεχίσει και φώναξε:"Σάμιε φίλε μου, δέχομαι τον οιωνό. Και τώρα, πριν φύγεις εσύ και οι δύο σύντροφοί σου, δώστε μας μια εγγύηση ότι θα έχουμε την αμέριστη υποστήριξη του λαού της Σάμου".

Αμέσως με τα λόγια προχώρησε στις πράξεις. Έτσι υπαγορεύτηκε ο όρκος τον οποίο οι Σάμιοι τον έδωσαν αμέσως και έγινε μια προφορική συμφωνία αμοιβαίας υποστήριξης.Μετά απ'αυτό αποφασίσθηκε ο στόλος να ετοιμασθεί να αποπλεύσει για την Σάμο.Οι δύο ξένοι έφυγαν αλλά ο τρίτος,ο Ηγησίστρατος, διατάχτηκε να πλεύσει με τον Ελληνικό στόλο, αφού ο Λεωτυχίδης πίστευε ότι το όνομά του ήταν καλός οιωνός.

Την επόμενη ημέρα,αφού τελέσθηκαν οι αρμόζουσες θυσίες που έδωσαν ευνοϊκά προμηνύματα,απέπλευσε ο Ελληνικός στόλος για την Σάμο με την ελπίδα ότι θα αιφνιδιάσει τον περσικό στόλο και θα τον καταναυμαχίσει.

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ

Ο περσικός στόλος από την άνοιξη του 479 π.Χ. ναυλοχούσε στο λιμάνι της Σάμου,με σύνολο 300 πλοία με επικεφαλής τους στρατηγούς Μαρδόντη,Αρταύντη και Ιθαμίτρη.Οι Πέρσες στρατηγοί,στερημένοι από αυτοπεποίθηση και με χαμηλό ηθικό,ιδίως μετά την είδηση της συντριβής του στρατού τους στις Πλαταιές,δεν είχαν καμία διάθεση να προβάλουν αντίσταση στη θάλασσα.Μόλις πληροφορήθηκαν ότι ο Ελληνικός στόλος πλησιάζει στην Σάμο,έκαναν πολεμικό

ΣΑΜΟΣ ΚΑΙ ΜΥΚΑΛΗ

συμβούλιο στο οποίο αποφάσισαν να μην δώσουν ναυμαχία,αλλά να σπεύσουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους με το τμήμα του περσικού  πεζικού που ήταν στρατοπεδευμένο στην έναντι της Σάμου χερσόνησο της Μυκάλης υπό τον στρατηγό Τιγράνη,το οποίο κατά διαταγή του Ξέρξη είχε αποσπασθεί του άλλου στρατεύματος προς φύλαξη της Ιωνίας.

Αφού άφησαν τις φοινικικές τριήρεις (150 περίπου) να αποπλεύσουν για την πατρίδα τους,με τα 150 υπόλοιπα πλοία τους έφθασαν στις ακτές της Μυκάλης όπου ευρίσκετο το πεζικό τους,τα έσυραν στην στεριά και έκτισαν βιαστικά,γύρω γύρω, ένα προστατευτικό ξύλινο τείχος στο οποίο περιφεριακά άνοιξαν μια οχυρωματική τάφρο.Έτσι οχυρώθηκαν και περίμεναν τους Έλληνες.Η περιοχή αυτή ήταν κοντά στο ιερό των Ποτνίων (Πότνιαι ονομάζοντο η Δήμητρα και η Περσεφόνη) όπου υπήρχε ναός της Ελευσινίας Δήμητρας ο οποίος είχε ιδρυθεί από τους κτήτωρες της Μιλήτου Νηλέα και Φίλίντο.

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο,ο Τιγράνης είχε στην διάθεση του 60.000 άνδρες.Τελικά μαζί με τους οπλίτες και τους ναύτες του στόλου,καθώς και όσους μπόρεσαν να έρθουν από τις Σάρδεις και τις άλλες γύρω πόλεις,η περσική δύναμη έφθασε,σύμφωνα με τον Διόδωρο,τις 100.000 άνδρες (Διοδ.ΙΑ,34,3).Ο Τιγράνης όμως δεν μπορούσε να υπολογίζει στο σύνολο των δυνάμεων του,από την στιγμή μάλιστα που σ'αυτές βρίσκονταν πολλοί Ίωνες,κυρίως Μιλήσιοι και Σάμιοι.Η καχυποψία αυτή των Περσών εις βάρος των Ιώνων,όπως θα δούμε,δεν ήταν αβάσιμη.

Η ΑΦΙΞΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΣΑΜΟ ΚΑΙ ΜΥΚΑΛΗ

ΗΡΑΙΟΝ ΣΑΜΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

ο Ελληνικός στόλος έφθασε στην Σάμο το πρωί της 26ης ή 27ης Αυγούστου και αγκυροβόλησε κοντά στην ακτή "Κάλαμοι" στην νοτιανατολική πλευρά του νησιού κοντά στον μεγάλο ναό της Ήρας της πόλεως της Σάμου (σημερινό Πυθαγόρειο).Οι Έλληνες αντίκρυσαν τον μεγάλο ναό καπνίζοντα,καθ'όσον οι Πέρσες φεύγοντας τον πυρπόλησαν,πράγμα τους εξόργησε.Ο ναός της Ήρας στην Σάμο ήταν ο δεύτερος σε μέγεθος ναός της αρχαιότητας,μετά τον ναό της Αρτέμιδας στην
Έφεσσο.Είχε 155 κωλόνες ύψους είκοσι μέτρων.Σήμερα σώζεται μόνο μία και αυτή μισή σε ύψος.

Η δυσαρέσκεια των Ελλήνων ναυτικών ήταν μεγάλη γιατί δεν κατάφεραν να αιφνιδιάσουν τον αντίπαλο και βρισκόντουσαν σε αμηχανία για το τι πρέπει να κάνουν,δηλαδή να επιστρέψουν πίσω ή να πλεύσουν προς τον Ελλήσποντο.Μετά από διαβουλευσεις αποφάσισαν να πλεύσουν τελικά προς την Μυκάλη για να δώσουν μάχη.Έτσι ετοίμασαν όλα τα απαραίτητα για ναυμαχία καθώς και σανιδόσκαλες για αποβίβαση στην ξηρά.Αφού τελείωσαν τις προετοιμασίες απέπλευσαν και

ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ,ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ Η ΜΥΚΑΛΗ

κατευθύνθηκαν προς τον κόλπο της Μυκάλης (στο πίσω μέρος της χερσονήσου της Μυκάλης,όπως φαίνεται σήμερα από το Πυθαγόρειο).Κατά τον πλούν κανένα εχθρικό πλοίο δεν βγήκε να τους αντιμετωπίσει.

Όταν πλησίασαν στις ακτές της Μυκάλης είδαν ότι όλα τα πλοία είχαν τραβηχθεί στην παραλία, προστατευμένα μέσα σε τείχος, και ότι ισχυρή δύναμη στρατού περίμενε συγκεντρωμένη στην ξηρά
έξω από το τείχος. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, ο Λεωτυχίδης πλησίασε όσο μπορούσε με το πλοίο του στην παραλία και καθώς περνούσε, έβαλε έναν κήρυκα να φωνάξει την ακόλουθη έκκληση στους

ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΝ-ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΔΕΞΙΑ ΤΟ ΗΡΑΙΟΝ

Ίωνες: "Άνδρες της Ιωνίας, αν μ’ ακούτε, προσέξτε τι έχω να σας πω. Οι Πέρσες έτσι κι αλλιώς δεν θα καταλάβουν τίποτα. Όταν αρχίσει η μάχη θυμηθείτε όλοι σας την ελευθερία και το σύνθημά μας,“Ήρα”. Όσοι μ’ ακούσατε πρέπει να μεταφέρετε το μήνυμά μου σ’ αυτούς που δεν το ακούν".

Αυτή η ενέργεια είχε ως σκοπό,είτε οι Πέρσες να μην μάθαιναν τι τους είπε και οι Ίωνες να τολμούσαν να ακολουθήσουν τη συμβουλή του,ή τα λόγια του να μεταφράζονταν στους Πέρσες, που μοιραία θα γίνονταν καχύποπτοι απέναντι στους Ίωνες. Και στις δύο περιπτώσεις θα προκαλείτο αναταραχή στο περσικό στρατόπεδο.(κλασσική περίπτωση τακτικών ψυχολογικών επιχειρήσεων).

Μετά την ενέργεια αυτή του Λεωτυχίδη,τα Ελληνικά πλοία πλησίασαν την παραλία και αποβίβασαν το προσωπικό τους στην ξηρά το οποίο άρχισε να παρατάσσεται για μάχη.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΜΑΧΗ

Η ενέργεια αυτή του Λεωτυχίδη πέτυχε διπλά,διότι οι Πέρσες έχασαν την εμπιστοσύνη τους προς τους Ίωνες,οι οποίοι μετά απ'αυτό άρχισαν να σχεδιάζουν με ποιόν τρόπο
θα επαναστατούσαν.Οι Πέρσες για να αποφύγουν οποιαδήποτε ενέργεια από τους Ίωνες έλαβαν τα μέτρα τους.Κυρίως φοβούντο τους Σαμίους και τους Μιλησίους των οποίων οι πόλεις ήταν σχετικά κοντά στο στρατόπεδο "για τους οποίους ήταν πεπεισμένοι πως,αν τους δινόταν η ευκαιρία ,θα τους έπαιζαν κάποιο άσχημο παιχνίδι"(Ηροδ.Θ,99).

Έτσι τους Μιλήσιους τους απομάκρυναν από το στρατόπεδο με το πρόσχημα ότι τους αναθέτουν τη φύλαξη των περασμάτων που οδηγούσαν στις κορυφές του όρους Μυκάλη(σημερινή Καμήλα) και στην Έφεσσο,ενώ τους Σαμίους που κινούσαν τις περισσότερες υποψίες,τους αφόπλισαν αμέσως και αυτό διότι οι Σάμιοι είχαν ελευθερώσει 500 Αθηναίους οι οποίοι είχαν αιχμαλωτισθεί από τον Ξέρξη όταν είχε φθάσει στην Αθήνα το προηγούμενο έτος και τους έστειλαν στην πατρίδα τους,αφού πρώτα τους εφοδίασαν με τα χρειώδη.

ΘΕΣΕΙΣ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ

Η ατμόσφαιρα στο περσικό στρατόπεδο είναι προφανές ότι δεν ήταν καθόλου θετική και ο Τιγράνης για να εμψυχώση τους στρατιώτες του άρχισε να τους παροτρύνει να πολεμήσουν με γενναιότητα διότι,όπως έλεγε,από ώρα σε ώρα θα κατεύθανε ο Ξέρξης με πολύ στρατό για να τους βοηθήσει(Διοδ.ΙΑ 35,4).Οι Πέρσες με όσο ηθικό τους απέμενε,πήραν τα "γέρρα" τους (ασπίδες από λυγαριά) και βάζοντας τα το ένα δίπλά¨στο άλλο (όπως στις Πλαταιές) παρατάχθηκαν έξω από το ξύλινο τείχος περιμένοντας τους Έλληνες να επιτεθούν.

Η ΠΑΡΑΤΑΞΗ

Οι Έλληνες,πεζοναύτες-επιβάτες των τριήρεων,δεν πρέπει να ήταν περισσότεροι από 5.000-6.000 άνδρες,αν πράγματι ο Ελληνικός στόλος αριθμούσε 250 πλοία (το και πιθανότερο).Σ'αυτούς ωστόσο πρέπει να προστεθούν κι'άλλοι 47.000 περίπου ναύτες-κωπηλάτες ελαφρά οπλισμένοι.Κανείς ιστορικός δεν αναφέρει αριθμό Ελλήνων μαχητών.

Αυτοί παρατάχθηκαν ως εξής:

-Στην αριστερή πτέρυγα,στο ομαλό έδαφος που εκτεινόταν κατά μήκος της παραλίας παρατάχθηκαν οι Αθηναίοι που αποτελούσαν και το μισό στράτευμα.

-Στο κέντρο οι Κορίνθιοι,οι Σικυώνιοι και οι Τροιζήνιοι.

-Στην δεξιά πτέρυγα οι Λακεδαιμόνιοι,σε θέση κοντά σε χαράδρα και ορεινό έδαφος,με σκοπό να πραγματοποιήσουν κυκλωτική κίνηση και να πλευροκοπήσουν τους Πέρσες.


Η ΧΑΡΜΟΣΥΝΗ ΕΙΔΗΣΗ

Ήταν απόγευμα,"περί δείλην"(Ηροδ.Θ,10) της 27ης Αυγούστου 479 π.Χ, μόλις η νίκη είχε στέψει τα νικηφόρα Ελληνικά όπλα στις Πλαταιές και στις ακτές της Μυκάλης οι δύο αντίπαλοι στέκονταν

αντιμέτωποι,έτοιμοι να συγκρουσθούν.Μόλις ξεκίνησε η Ελληνική φάλαγγα να κινείται προς τους Πέρσες κυκλοφόρησε η φήμη ότι οι μαχόμενοι στις Πλαταιές Έλληνες,νίκησαν τον στρατόν του Μαρδονίου.Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος: "Είναι φανερό και υπάρχουν πολλές αποδείξεις,ότι αυτό ήταν θεία ενέργεια,αφού η είδηση της καταστροφής των Περσών στις Πλαταιές,συνέπεσε να έλθει την ίδια ημέρα στην Μυκάλη με σκοπό να τους ενθαρρύνει και να πολεμήσουν με μεγαλύτερη προθυμία.

Υπάρχει όμως και η άλλη σύμπτωση,ότι δηλαδή και οι δύο μάχες έγιναν σε μέρη που υπάρχουν ιερά της Ελευσινίας Δήμητρας(η μάχη των Πλαταιών έγινε κοντά σε ιερό της Δήμητρας).Το ότι η είδηση της νίκης έφθασε στην Μυκάλη αυθημερον,δεν είναι παράξενο,καθ'όσο η μάχη στις Πλαταιές έγινε το πρωί,ενώ της Μυκάλης το απόγευμα".Η σύμπτωση της ημερομηνίας και του μήνα αποδείχθηκε λίγο αργότερα, όταν υπολόγισαν τις ημέρες προς τα πίσω .

Πριν την κυκλοφορία της φήμης αυτής,οι βρισκόμενοι στην Μυκάλη Έλληνες,ανησυχούσαν πολύ, όχι τόσο για τους εαυτούς τους όσο για την τύχη των συμπατριωτών τους που θα αντιμετώπιζαν το

ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ 16/6/13-ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ Η ΜΥΚΑΛΗ

Μαρδόνιο.Μόλις, όμως έμαθαν τα ευχάριστα νέα, άρχισαν την επίθεση με πολύ υψηλότερο ηθικό και ζωηρό βηματισμό.Οι δύο αντίπαλοι ανυπομονούσαν να συγκρουσθούν, γνωρίζοντας ότι αντικειμενικός σκοπός της αναμέτρησης ήταν ο έλεγχος του Ελλησπόντου και των νησιών του Αιγαίου.

Είναι απορίας άξιο πως έφθασε στην Μυκάλη η είδηση αυτή και μάλιστα μέσα λίγες ώρες από την νικηφόρα έκβαση στις Πλαταιές.Το πιθανότερο με σήματα καπνού από τις φωτιές που άναβαν στις "φρυκτωρίες" που είχαν κατασκευασθεί σε υψώματα τα οποία είχαν οπτική επαφή μεταξύ τους.Άλλως δεν εξηγείται,ούτε μας το εξηγούν και οι δύο ιστορικοί της μάχης,Ηρόδοτος και Διόδωρος.


Η ΜΑΧΗ

Πρώτοι επιτέθηκαν οι Αθηναίοι και οι φάλαγγες του κέντρου,υποστηριζόμενοι από 1.000 τοξότες(κάθε τριήρεις είχε 4 τοξότες),οι οποίοι κινούμενοι επί της ακτής σε πεδινό έδαφος έπεσαν με ορμή πάνω στο φράγμα των ξύλινων περσικών ασπίδων.Συγχρόνως οι Λακεδαιμόνιοι με τους άλλους Έλληνες που ήταν ταγμένοι στην δεξιά πτέρυγα,κινούντο σε ορεινό έδαφος και μέσα σε χαράδρες για να κυκλώσουν τους Πέρσες.

Για όση ώρα κρατούσε το τείχος των ασπίδων,οι Πέρσες αμύνονταν γενναία,ως ίσοι προς ίσους και

απέκρουαν τις πεισματώδεις επιθέσεις των Ελλήνων.Όταν όμως οι Αθηναίοι και αυτοί που ήταν δίπλα τους (κεντρική πτέρυγα),προτρέποντας ο ένας τον άλλο,επιτέθηκαν με μεγαλύτερο ενθουσιασμό,με σκοπό να εκτελέσουν αυτοί πρώτοι το κατόρθωμα και όχι οι Λακεδαιμόνιοι,τότε η κατάσταση άλλαξε,διασπάσθηκε το φράγμα των ασπίδων και εισεχώρησαν οι Έλληνες με πυκνές φάλαγγες στις γραμμές των Περσών
που συνέχιζαν να μάχονται για αρκετή ώρα.

Τελικά κάτω από την ασφυκτική πίεση των Ελλήνων οι βάρβαροι υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους και να σπευσουν να οχυρωθούν μέσα στο ξύλινο στρατόπεδο τους.Όμως οι Αθηναίοι,οι Κορίνθιοι,οι Σικυώνιοι και οι Τροιζήνιοι ακολούθησαν τους Πέρσες και κατάφεραν και αυτοί να εισέλθουν στο ξύλινο οχυρό.Το οχυρό κυριεύθηκε και οι βάρβαροι τράπηκαν σε απέλπιδα φυγή για να γλυτώσουν,πλην των Περσών.Αυτοί παρόλο που είχαν μείνει λίγοι,δεν εγκατέλειψαν την προσπάθεια, αλλά σχηματίζοντας μικρές ομάδες επιτίθεντο στους Έλληνες οι οποίοι συνέρρεαν αδιάκοπα στο περσικό οχυρό.

Οι Πέρσες βρέθηκαν στο μέσο πολλαπλών πληγμάτων,γιατί από την στιγμή που οι επιστρατευμένοι Σάμιοι διαπίστωσαν πως η πλάστιγγα της μάχης έγερνε προς το μέρος των Ελλήνων,αν και αφοπλισμένοι,επιτέθηκαν και αυτοί στους Πέρσες με κάθε μέσο.Αμέσως τους μιμήθηκαν και οι υπόλοιποι Ίωνες,που λιποτάχτησαν,γιατί "τους κατέβαλε ένας ασυγκράτητος πόθος για την ελευθερία"(Διοδ.ΙΑ,36,5) και άρχισαν να χτυπούν τους βαρβάρους.Παρ'όλα αυτά οι Πέρσες δεν παραδόθηκαν και ο ένας μετά τον άλλο άρχισαν να φονεύονται από τους Έλληνες.Επί τόπου έπεσαν ο στρατηγός-ναύαρχος Μαρδόντης και ο στρατηγός Τιγράνης.Η σφαγή των Περσών ολοκληρώθηκε με την άφιξη των Λακεδαιμονίων,υπό τον Λεωτυχίδη,στο στρατόπεδο οι οποίοι όπως είπαμε εκτέλεσαν κυκλωτικό ελιγμό από τα δεξιά.

Όσοι από τους βαρβάρους είχαν καταφέρει να φύγουν από το οχυρό,προσπάθησαν να διαφύγουν από τις ορεινές διαβάσεις του όρους Μυκάλη.Βρέθηκαν όμως αντιμέτωποι με τους Ίωνες Μιλήσιους,οι οποίοι είχαν τοποθετηθεί εκεί από τους Πέρσες για να φυλάσσουν τα μονοπάτια,στην ουσία όμως

όπως είπαμε,για να τους ξεφορτωθούν και να μην είναι παρόντες στην μάχη.Οι Μιλήσιοι δεν έχασαν την ευκαιρία για να δείξουν το μίσος τους προς τους βαρβάρους.Τους επιτέθηκαν και χωρίς να σκέπτονται ούτε  ομήρους,ούτε όρκους,κατάφεραν να αφανίσουν τους περισσότερους.Αποδείχθηκαν οι Μιλήσιοι,όπως γράφει ο Ηρόδοτος,"οι πιό σκληροί εχθροί των βαρβάρων".

Όσοι από τους βαρβάρους γλύτωσαν την σφαγή και κατάφεραν να φθάσουν στα περάματα τις Μυκάλης,ακολούθησαν τον δρόμο προς την Έφεσσο και έφθασαν στις Σάρδεις,όπου βρισκόταν ακόμη ο Ξέρξης.Ανάμεσα τους ήταν και οι δύο στρατηγοί-ναύαρχοι Αρταύκτης και Ιθαμίτρης.ο Ξέρξης έχοντας πλέον πληροφορηθεί την διπλή καταστροφή του στρατού του,στις Πλαταιές και στην Μυκάλη,άφησε ένα μέρος του στρατού του στις Σάρδεις και αναχώρησε για τα ανάκτορά του στα Εκβάτανα της Μηδίας.

Οι Έλληνες μόλις ολοκλήρωσαν την εξόντωση των Περσών,έβαλαν φωτιά και έκαψαν τα περσικά πλοία και το ξύλινο οχυρό αφού πρώτα συγκέντρωσαν τα λάφυρα στην ακτή.Αφού τα φόρτωσαν στα πλοία,απέπλευσαν για την Σάμο,προκειμένου να συσκεφθούν εκεί για τις περαιτέρω ενέργειες τους.

ΑΠΩΛΕΙΕΣ

Στην μάχη της Μυκάλης έπεσαν πολλοί Έλληνες,ενώ τους περισσότερους νεκρούς τους είχαν οι Σικυώνιοι που έχασαν και τον στρατηγό τους Περίλαο.Κανείς ιστορικός δεν μας δίνει αριθμό νεκρών.

Από τους Πέρσες και τους βαρβάρους γενικά,σκοτώθηκαν κατά τον Έφορο περί τους 40.000 άνδρες(Διοδ.ΙΑ,36,6).


ΔΙΑΚΡΙΘΕΝΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΜΑΧΗ

Ο Ηρόδοτος αναφέρει πως απ'όλους τους Έλληνες αρίστευσαν οι Αθηναίοι και κυρίως ένας πρωταθλητής στο "παγκράτιο" ο Ερμόλυκος.Μετά τους Αθηναίους αρίστευσαν οι Κορίνθιοι,οι Τροιζήνιοι και οι Σικυώνιοι.


ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Όταν επέστρεψαν οι Έλληνες στην Σάμο,συγκρότησαν  συμβούλιο προκειμένου να εξετάσει αν έπρεπε να εκκενώσουν την Ιωνία και σε ποιό μέρος της Ελλάδος,από εκείνα πού ήταν υπό τον έλεγχόν τους,να εγκαταστήσουν τους κατοίκους της και να εγκαταλείψουν την Ιωνία στους βαρβάρους,καθ'όσο τους φαινόταν αδύνατον να φρουρούν επ'άπειρο τους Ίωνες,διότι άν δεν τους φύλαγαν δεν θα είχαν ελπίδα να ζήσουν απαλλαγμένοι του περσικού ζυγού.

ΤΕΙΧΟΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΣΑΜΟΥ

Οι Πελοποννήσιοι εξέφρασαν την γνώμη ότι έπρεπε να διώξουν από τα εμπορικά λιμάνια της Ελλάδας όσους εμήδισαν και να δώσουν αυτά στους Ίωνες για να κατοικήσουν.Επρόκειτο στην ουσία για την ίδια πρόταση που είχε κάνει παλαιότερα ο Βίας ο Πριηνέας (Ηροδ.Ι,170),όταν κατά τις παραμονές της περσικής εισβολής και της υποδούλωσης των μικρασιατικών πόλεων από τον Πέρση βασιλιά Κύρο τον Μέγα,είχε συμβουλεύσει τους Ίωνες να πράξουν ότι και οι Φωκείς,οι οποίοι μπήκαν στα πλοία τους,πήγαν στην δύση και ίδρυσαν την Μασσαλία !Οι Άθηναίοι έκριναν ότι δεν ήταν σωστό να εκκενωθεί η Ιωνία και ότι οι Πελοποννήσιοι δεν είχαν δικαίωμα να εκφέρουν γνώμη για τις δικές τους αποικίες (οι Ιωνικές πόλεις ήταν αθηναϊκές αποικίες).Μετά απ'αυτό οι Πελοποννήσιοι πρόθυμα υπαναχώρησαν.

Τελικά το συμβούλιο έλαβε τις εξείς αποφάσεις:

-Να συμπεριληφθούν στη συμμαχία οι Σάμιοι,οι Χίοι,οι Λέσβιοι και οι λοιποί νησιώτες που είχαν λάβει μέρος σ'αυτήν την εκστρατεία.

-Να αποπλεύσει ο στόλος αμέσως για τον Ελλήσποντο για να καταστρέψει τις γέφυρες(νόμιζαν ότι θα τις βρούν στις θέσεις τους,εμποδίζοντας έτσι την διαφυγή των περσικών δυνάμεων που υποχωρούσαν,όσες έμειναν,ηττημένες μετά την μάχη των Πλαταιών).

Αφού οι νέοι νησιώτες σύμμαχοι έδωσαν όρκους ότι θα παραμείνουν πιστοί στην συμμαχία και δεν θα αποστατήσουν,απέπλευσε ο στόλος από την Σάμο με κατεύθυνση τον Ελλήσποντο.


ΑΦΙΞΗ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΣΠΟΝΤΟ

Ο Ελληνικός στόλος μόλις έφθασε στο ακρωτήριο "Λεκτό" της Τρωάδας,αναγκάσθηκε να αγκυροβολήσει για λίγο,λόγω των σφοδρών ανέμων που επικρατούσαν στην περιοχή.Μετά απ'αυτή την στάση έπλευσε προς την πολη  Άβυδο στη δεξιά πλευρά του Ελλησπόντου,όπου διαπίστωσαν ότι οι γέφυρες ήταν ήδη κατεστραμμένες από την θαλασσοταραχή.
Για τους Πελοποννήσιους και τον ναύαρχο τους βασιλιά της Σπάρτης Λεωτυχίδη,δεν συντελούσε

ΕΛΛΗΣΠΟΝΤΟΣ

πλέον λόγος να συνεχισθούν οι επιχειρήσεις και έτσι αποφάσισαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.

Οι Αθηναίοι όμως που τελούσαν υπό τις διαταγές του στρατηγού Ξανθίππου,φαίνεται πως δεν είχαν κάνει τόσο ταξίδι απλώς για να διαλύσουν τις γέφυρες του Ξέρξη.Από τα στενά του Ελλησπόντου περνούσαν όλα τα αθηναίκά πλοία προς τον Εύξεινο Πόντο,περιοχή από την οποία προμηθεύονταν ένα πλήθος προϊόντων,κυρίως όμως σιτηρά.Ο έλεγχος επομένως των στενών ήταν ζωτικής σημασίας για την Αθήνα και γι'αυτό ήταν αποφασισμένη να πράξει οτιδήποτε προκειμένου να προσεταιρισθεί τις Ελληνικές πόλεις της περιοχής.


Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΗΣ ΣΗΣΤΟΥ

Αφού απεχώρησαν οι Πελοποννήσιοι,οι Αθηναίοι συνήψαν συμμαχία με κάποιες πόλεις της Ιωνίας και του Ελλησπόντου που είδαν με δυσαρέσκεια την απροθυμία των Λακεδαιμονίων να ηγηθούν ενός νέου αντιπερσικού αγώνα για την απελευθέρωση της Μ.Ασίας.Με αυτούς τους συμμάχους λοιπόν οι Αθηναίοι διαπεραιώθηκαν στην ευρωπαϊκη ακτή του Ελλησπόντου (σημερινή χερσόνησος της Καλιπόλεως) και πολιόρκησαν την Αιολική-Ελληνική πόλη Σηστό,την οποία φύλαγαν οι ντόπιοι Αιολείς,αλλά και οι Πέρσες που είχαν συγκεντρώσει σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις για να την υπερασπισθούν.

Ο Πέρσης διοικητής Οιόζαβος του Μεγαβάζου,που είχε πληροφορηθεί την άφιξη στον Ελλήσποντο του Ελληνικού στόλου,κατάλαβε ότι η Σηστός,με την στρατηγική της σημασία,θα αποτελούσε άμεσο στόχο των Ελλήνων.Γι'αυτό φρόντισε να μεταφέρει όλα τα υλικά γεφυροσκευής που ήταν στον Ελλήσποντο καθώς και  περσικές φρουρές από τις γύρω πόλεις ώστε να ενδυναμώσει την άμυνα της πόλης,η οποία είχε τα ισχυρότερα τείχη απ'όλες τις άλλες πόλεις της περιοχής.

Τύραννος της περιοχής ήταν ο ορισθείς από τον Ξέρξη ,ύπαρχος Αρταύκτης.Πέρσης φοβερός,θρασύς και απατεώνας,καθώς είχε συλλήσει τον τάφο του Έλληνα ήρωα Πρωτεσιλάου που βρισκόταν στην πόλη Ελαιούντα της Χερσονήσου του Ελλησπόντου,εξαπατώντας τον Ξέρξη.Τον θησαυρό που βρήκε στον τάφο,για να μην το πληροφορηθεί ο Ξέρξης,τον μετέφερε κρυφά στην Σηστό.Η πολιορκία των Αθηναίων βρήκε τον Αρταύντη χωρίς να έχει προπαρασκευασθεί,καθόσον δεν περίμενε ότι θα έφθανε στην περιοχή ο Ελληνικός στόλος.

Η πολιορκία ξεκίνησε στις αρχές του φθινοπώρου του 479 π.Χ.και διήρκεσε όλο τον χειμώνα,δεδομένου ότι η περσική φρουρά  της Σηστού αντέταξε σθεναρή άμυνα.Ο Ξάνθιππος όμως και οι άλλοι Αθηναίοι στρατηγοί ήταν αποφασισμένοι να μην υποχωρήσουν πριν καταλάβουν την πόλη,παρά την αγανάκτηση των Αθηναίων οπλιτών που ζητούσαν να γυρίσουν στην πατρίδα τους.

Την άνοιξη του 478 π.Χ.η κατάσταση έγινε αφόρητη για τους πολιορκούμενους,που λόγω έλλειψης τροφίμων έβραζαν μέχρι και τα δερμάτινα λουριά από τα ανάκλιντρα και τα έτρωγαν.Στο τέλος,ένα βράδυ μερικοί Πέρσες με τον Οιόβαζο και τον Αρταϋκτη,κατέβηκαν από το πίσω μέρος των τειχών και δραπέτευσαν.Το πρωί οι κάτοικοι της πόλης από τα τείχη το έκαναν γνωστό στους Αθηναίους και τους άνοιξαν τις πύλες.Οι περισσότεροι Αθηναίοι οπλίτες κατεδίωξαν τους βαρβάρους και οι υπόλοιποι κατέλαβαν την πόλη.

ΑΙΓΟΣ ΠΟΤΑΜΟΙ

Όσο για τους δραπέτες είχαν οικτρή τύχη.Οι καταδιώκοντες Αθηναίοι χωρίσθηκαν σε δύο ομάδες και η μία ακολουθούσε τον Οιόβαζο και η άλλη τον Αρταύκτη.Ο Οιόβαζος κατέφυγε στην Θράκη αλλά συνελήφθει από τους Αψίνθιους Θράκες οι οποίοι τον θυσίασαν στον τοπικό τους θεό Πλείστωρο,σκότωσαν δε όσους ήταν μαζί του.

Ο Αρταύτης και οι δικοί του,που συνοδεύοντο από στρατιωτικό τμήμα,κατευθύνθηκαν προς τους "Αιγός Ποταμούς".Εκεί τους πρόλαβαν οι Αθηναίοι.Στην μάχη που επακολούθησε σκοτώθηκαν αρκετοί και οι υπόλοιποι συνελήφθησαν αιχμάλωτοι,ανάμεσα τους και ο Αρταύκτης και μεταφέρθηκαν σιδηροδέσμιοι στη Σηστό.

Ο Αρταύκτης  αποπειράθηκε να δωροδοκήσει τον Ξάνθιππο ζητώντας να του χαρίσει την ζωή του ίδιου και του γιού του,δίνοντας εκατό τάλαντα στον ναό του Πρωτεσίλαου και διακόσια στους Αθηναίους.Ο Ξάνθιππος όμως καθώς και οι κάτοικοι της Ελαιούντας δεν δέχθηκαν και ζητούσαν να φονευθεί,καθόσον ο Αρταύκης είχε επανειλλημένως ασελγήσει με γυναίκες μέσα στον ναό.Έτσι λοιπόν οδηγήθηκε στο ακρωτήριο όπου ο Ξέρξης είχε στήσει τις πλωτές γέφυρες και εκεί τον κάρφωσαν σε σανίδες και τον κρέμασαν ψηλά,"σανίδι προσπασσαλεύσαντες ανεκρέμασαν"(Ηροδ.Θ,120,4).Επίσης εκτέλεσαν τον γιό του μπροστά τα μάτια του με λιθοβολισμό.Βάρβαρη πράξη βέβαια,εντούτοις όπως θα γράψει αργότερα ο Θουκυδίδης,ο πόλεμος οδηγεί και τον πιό πολιτισμένο άνθρωπο στην διενέργεια ανομολογήτων πράξεων.

Οι Αθηναίοι αφού φόρτωσαν στα πλοία πλούσια λάφυρα και τα υλικά γεφυροσκευής του Ξέρξη για να τα αφιερώσουν στους ναούς τους,εγκατέστησαν φρουρά στην Σηστό και άνοιξαν πανιά για την Αττική.

Η σημασία της κατάληψης της Σηστού ,ως άμεσης συνέπειας της μάχης της Μυκάλης,έγκειται στο γεγονός ότι υλοποιήθηκε υπό την ηγεσία των Αθηναίων,που έθεσαν με αυτόν τον τρόπο τα θεμέλια της μελλοντικής τους ηγεμονίας στον Ελληνικό χώρο.

Στους πόλεμους που έμειναν στη ιστορία γνωστοί ως "Μηδικοί" ή "Περσικοί"συμμετείχαν τριάντα μία Ελληνικές πόλεις-κράτη,στην πλειοψηφία μικρές.


ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ "ΙΣΤΟΡΙΗΣ"

Με την άλωση του φρουρίου της Σηστού τελειώνει η ιστορική αφήγηση του Ηροδότου των αμυντικών πολέμων τους οποίους διεξήγαγαν οι Έλληνες κατά των Περσών,με τη φράση "Κι αυτό το χρόνο δεν είχαμε, πέρ' απ' αυτά, κανένα άλλο γεγονός". Έτσι οι Ασιάτες τιμωρούνται για την ύβρη τους, να επιχειρήσουν την κατάκτηση της Ευρώπης, μιας περιοχής που δεν τους ανήκε, αλλά αποτελούσε "ξεχωριστό κόσμο". Η αφήγηση που είχε αρχίσει από την Ασία κλείνει επιστρέφοντας στην Ασία (κυκλική σύνθεση).

Το έργο του Αλικαρνασσέα ιστορικού τελειώνει με ένα ανέκδοτο με πρωταγωνιστή τον βασιλιά Κύρο, ιδρυτή του περσικού κράτους. Ο Κύρος λοιπόν, όταν είχε ήδη κατακτήσει πολλές χώρες, δέχτηκε την πρόταση να εγκατασταθούν οι Πέρσες σε μια από τις κατακτημένες χώρες, πιο πλούσια από τη δική τους. Εκείνος απάντησε ότι δέχεται, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουν και να αποδεχτούν ότι από γενναίοι πολεμιστές θα γίνουν μαλθακοί, γιατί "δεν γίνεται απ' την ίδια γη να βλασταίνουν και το ένα και το άλλο, και καρποί θαυμαστοί και άνδρες με πολεμική αρετή"(Η ορεινή και άγονη χώρα βγάζει άντρες γενναίους και τολμηρούς, η εύφορη πεδινή, μαλθακούς).


Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Η Ελληνοπερσική αντιπαράθεση δεν τελειώνει εδώ.Οι Έλληνες συνασπισμένοι σε μιά νέα συμμαχία,πλην των Λακεδαιμονίων,υπό την σκέπη του "Δήλιου Απόλλωνα",θα αποφασίσουν την διεξαγωγή ενός επιθετικού πολέμου εναντίον της Περσίας,αποζητώντας την ολοκληρωτική συντριβή

ΔΗΛΟΣ

της "Αχαιμενικής αυτοκρατορίας"και την απελευθέρωση όλων των Ελληνικών πόλεων.

Στόλος είκοσι Πελοποννησιακών,τριάντα Αθηναϊκών και πολλών Ιωνικών πλοίων απελευθέρωσε το 478 π.χ. το Βυζάντιο και το μεγαλύτερο μέρος της Κύπρου.Στη συνέχεια ο στόλος επέστρεψε στις Παγασές της Θεσσαλίας (Βόλος) και ανέτρεψε τους φίλους των Περσών τυράννους σε μερικές Θεσσαλικές και Φωκικές πόλεις.

Μετά την άλωση χου Βυζαντίου, ανοίχθηκε μία από τις μελανές σελίδες του ένδοξου αγώνα. Ο Θεμιστοκλής, όπως αναφέρειο Πλούχαρχος, πρότεινε στον Αριστείδη να καταστρέψουν τον πελοποννησιακό στόλο ώστε κανείς να μη μπορεί να αμφισβητήσει την Αθηναϊκή πρωτοκαθεδρία στη θάλασσα. Ο Αριστείδης όμως δεν αποδέχθηκε τη βδελυρή αυτή πρόταση διασώζοντας το κύρος και την τιμή της Αθήνας.

Το επόμενο έτος (477 π.Χ.) η Ελληνική συμμαχία,από την οποία είχαν αποχωρήσει οι Πελοποννήσιοι, συνέχισε τις επιχειρήσεις στη Θράκη.Το 476 π.Χ.με επικεφαλής το γιο του Μιλτιάδη,στρατηγό

ΚΙΜΩΝ

Κίμωνα οι δυνάμεις της "Συμμαχίας της Δήλου" (Α' Αθηναϊκή Συμμαχία) συνέτριψαν τους Πέρσες στην περιοχή του Στρυμόνα.

Την επόμενη δεκαετία οι επιχειρήσεις συνεχίστηκαν στη Θράκη κυρίως, από την οποία οι Πέρσες εξαναγκάστηκαν σε πλήρη αποχώρηση. Το 467 π.Χ. σημειώθηκε νέα περιφανής νίκη των Ελλήνων στον Ευρυμέδοντα ποταμό της νότιας Μ.Ασίας,με καταστροφή του περσικού στόλου και του πεζικού.

Ακολούθησε νέα εμπλοκή για την απελευθέρωση της Κύπρου και τέλος εμπλοκή των Ελλήνων στην Αιγυπτιακή επανάσταση (460-454 π.Χ.). Εκεί οι Έλληνες και Αιγύπτιοι σύμμαχοι ηττήθηκαν. Ο πόλεμος ωστόσο συνεχίστηκε. Στη Σαλαμίνα της Κύπρου ο Ελληνικός στόλος με νεκρό τον διοικητή του στρατηγό Κίμωνα,(σκοτώθηκε στην πολιορκία του Κιτίου(Λάρνακα) της Κύπρου) νίκησε για τελευταία φορά τους Πέρσες.

Μετά τον θάνατο του Κίμωνα και οι δύο πλευρές εξαντλημένοι από τον μακροχρόνιο, εξαντλητικό πόλεμο αποφάσισαν να ειρηνεύσουν.Το 449 π.Χ. αθηναϊκή αντιπροσωπία υπό τον πολιτικό Καλλία,έφτασε στα Σούσα με εντολή του ηγέτη της Αθήνας Περικλή και συνομολόγησε τη συνθήκη

ΠΕΡΙΚΛΗΣ

ειρήνης μεταξύ της Ελληνικής συμμαχίας και της Περσικής αυτοκρατορίας.Οι όροι ήταν ταπεινωτικοί για τους Πέρσες.Τους απαγορεύτηκε να στέλνουν πολεμικά τους πλοία δυτικά της Κιλικίας και του Βοσπόρου και απεκλείοντο εντελώς από το Αιγαίο. Τους απαγορεύθηκε επίσης να διατηρούν στρατεύματα ή βάσειςσε απόσταση 80-100 χιλιομέτρων από τις μικρασιατικές ακτές και εδώθει αυτονομία στις ιωνικές πόλεις στην Μικρά Ασία.

Με την υπογραφή της "ειρήνης του Καλλία" (από το όνομα του επικεφαλής της  αθηναϊκήςαντιπροσωπίας) ο πόλεμος έληξε.

Ύστερα από πενήντα ετών αγώνα η Ελλάδα και στις δύο πλευρές του Αιγαίου ανέπνευσε ελεύθερη.

Με την εγγύηση της ναυτικής αυτοκρατορίας της Αθήνας το Αιγαίο θα μεταβληθεί σε Ελληνική λίμνη,διώχνοντες για πάντα τους Πέρσες και τους Φοίνικες απ'αυτό.

Ομως, όσα δεν κατάφεραν οι Πέρσες με τα όπλα θα το επιτύχουν με το χρυσάφι οδηγώντας την Αθηναϊκή και τη Πελοποννησιακή συμμαχία στον αδελφοκτόνο αιματηρό "Πελοποννησιακό πόλεμο" (431π.Χ.-404 π.Χ.) με νικήτρια την τελευταία και με μιά Ελλάδα αποδυναμωμένη και με αποδεκατισμένες από τον πόλεμο πόλεις-κράτη, οι οποίες δεν έπαυαν εν τούτοις να έχουν φιλοδοξίες, διαφορετικές οικονομίες αλλά και διάφορη πολιτική τοποθέτηση στον τρόπο διακυβέρνησής τους.

Μετά έναν αιώνα περίπου ο παμμέγιστος των Ελλήνων Αλέξανδρος ο Γ'ο Μέγας,βασιλιάς της Μακεδονίας,θα κατωρθώσει να συννενώσει τους Έλληνες και να διαλύσει για πάντα την Περσική αυτοκρατορία,μεταφέροντας τον Ελληνικό πολιτισμό,για δεύτερη φορά,στα βάθη της Ανατολής.Η πρώτη φορά ήταν περί το 6000 π.Χ. με την μεταναύστευση του Πελασγικού-Ελληνικού φύλου των Δραβίδων.


ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Στη Μυκάλη,η διαφορά στην αντιμετώπιση της μάχης καταδεικνύει το μεγάλο ηθικό πλεονέκτημα που απολάμβαναν οι Έλληνες μετά την επιτυχία τους στην Σαλαμίνα.
Στην Μυκάλη προέβησαν σε μία δύσκολη επιχείρηση,την απόβαση,στην κυριολεξία "κάτω από την μύτη" των Περσών,οι οποίοι,αν και είχαν αριθμητική υπεροχή,τους παρακολουθήσαν και τους ανέμεναν να προσεγγίσουν.Υπ'όψη ότι η απόβαση,ακόμα και σήμερα,θεωρείται από τις πιό δύσκολες πολεμικές επιχειρήσεις και απαιτεί ιδιαίτερα προσεκτικούς χειρισμούς και σημαντική υπεροπλία δυνάμεων.

Οι Έλληνες πεζονάυτες και ναύτες που πολέμησαν στην Μυκάλη,ήταν ειδικά εκπαιδευμένοι σε αποβατικές επιχειρήσεις,εφάρμοσαν σχέδιο ελιγμού και προέλασαν συστηματικά,ενώ οι Πέρσες,χωρίς κάποιο σχέδιο μάχης και με καταρακομένο ηθικό,αρκούντο στην αναμονή,βασανίζοντας τα νεύρα τους και δοκιμάζοντας την υπομονή τους.

Μεγάλο ρόλο στην ήττα των Περσών,έπαιξαν και οι ψυχολογικές επιχειρήσεις του βασιλιά Λεωτυχίδη,που κάλεσε τους Έλληνες,που αναγκαστικά είχαν στρατευθεί στο περσικό στρατόπεδο και ανάγκασαν τους Πέρσες να τους απομονώσουν.Εν αντιθέση το ηθικό των Ελλήνων ανεπτερώθει ακόμη περισσότερο όταν πληροφορήθηκαν τον θρίαμβο των Ελληνικών όπλων στις Πλαταιές.

Δυστυχώς η μάχη της Μυκάλης είναι σχεδόν άγνωστή στους σημερινούς Έλληνες.

16/6/2013                    
                                                                                        ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΗΣ
                                                                                         ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΣΞ εα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-ΗΡΟΔΟΤΟΣ ΒΙΒΛΙΟ "Θ" ΚΑΛΛΙΟΠΗ
-ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ "ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ,ΒΙΒΛΟΣ ΙΑ"
-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΤΟΜΟΣ Β' ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ
-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΤΟΜΟΣ 3 Κ.ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ
-ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ του ΔΗΜ.ΓΑΡΟΥΦΑΛΗ
-ΜΗΔΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ του ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΑΡΥΚΑ
-ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ "ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ"
-ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ "ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ"
-ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ "ΚΙΜΩΝ"
-ΘΟΥΚΙΔΙΔΗΣ ΒΙΒΛΙΟ "Η"
-ΝΟΝΝΟΣ "ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΑ"
- http://perseasorion.blogspot.gr/2013/04/blog-post.html
-http://www.hellinon.net/Mykali.htm-http://el.wikipedia.org/wiki/
-http://chilonas.wordpress.com/